بدانید آنکس از ما(امام مهدی) که فتنه های آینده را دریابد، با چراغی روشنگر در آن گام می نهد،

و بر همان سیره و روش پیامبر و امامان رفتار می کند تا گره ها را بگشاید،

بردگان و ملت های اسیر را آزاد سازد،

جمعیت های گمراه و ستمگر را پراکنده و حق جویان پراکنده را جمع آوری می کند.

او سالهای طولانی در پنهانی از مردم به سر می برد آن چنان که اثرشناسان، اثر قدمش را نمی شناسند، گرچه در یافتن

اثر و نشانه ها تلاش فراوان کنند.

سپس گروهی برای درهم کوبیدن فتنه ها آماده می گردند و چونان شمشیرها صیقل می خورند،

دیده هاشان با قران روشنایی گیرد، و در گوش هاشان تفسیر قران طنین افکند،

و در صبحگاهان و شامگاهان جامهای حکمت سر می کشند.

                                                               نهج البلاغه-قسمتی از خطبه ۱۵۰

علم و دانش در نهج البلاغه

1. رابطه دانش و عمل

العلمُ مقرونٌ بالعمل فمن علِمَ عَمِل؛ و العلم يهتفُ بالعمل فإن أجابه و الّا ارتحل عنه.
دانش در كنار عمل است، پس هر كس بداند عمل می كند و علم عمل را مى خواند، پس اگر اجابت كرد (علم) بماند وگرنه كوچ كند و برود.1

2. پست ترين و والاترين دانش

أوضعُ العلم ما وُقفَ على اللسان، و أرفعه ما ظهر فى الجوارح و الاركان.
پست ترين دانش آن است كه تنها بر سر زبان است و والاترين دانش آن است كه در اعضاى بدن انسان آشكار گردد.2

3. حركت با علم

العامل بالعلم كالسّائر على الطّريق الواضح، فلينظر ناظرٌ أسائرٌ هو أم راجعٌ.
آن كه از روى آگاهى و علم عمل مى كند، مانند رهروى است كه در جاده روشن قدم برمى دارد، پس بايد بنگرد كه به پيش مى رود يا به عقب برمى گردد.3.

.

.

 بقیه در ادامه مطلب

نهج البلاغه / خطبه ی 203

آخرت گرایی

ای مردم! دنیا سرای گذرا و آخرت خانه جاویدان است. پس، از گذرگاه خویش برای سر منزل جاودانه توشه برگیرید، و پرده های خود را در نزد کسی که بر اسرار شما آگاه است پاره نکنید، پیش از آن که بدن های شما از دنیا خارج گردد، دل هایتان را خارج کنید، شما را  در دنیا آزموده اند، و بای غیر از دنیا آفریده اند.

کسی که بمیرد، مردم می گویند"چه باقی گذاشت" اما فرشتگان می گویند"چه پیش فرستاد؟"

خدا پدرانتان را بیامرزد، مقداری از ثروت خود را جلوتر بفرستید تا در نزد خدا باقی ماند، و همه را برای وارثان مگذارید که پاسخگویی آن بر شما واجب است.

نهج البلاغه  /  خطبه ی 234

علل تفاوت ها میان انسان ها

علت تفاوت های میان مردم، گوناگونی سرشت آنان است؛

زیرا آدمیان در آغاز، ترکیبی از خاک شور و شیرین،

سخت و نرم، بودند، پس آنان به میزان نزدیک بودن خاکشان باهم نزدیک،

و به اندازه ی دوری آن از هم دور و متفاوتند.[1]

یکی زیبا روی و کم خرد، دیگری بلند قامت و کم همت،

یکی زشت روی و نیکوکار، دیگری کوتاه قامت و خوش فکر،

یکی پاک سرشت و بد اخلاق، دیگری خوش قلب و آشفته عقل ،

و آن دیگری سخنوری دل آگاه است![2]

نهج البلاغه / خطبه ی پنجم

(پس از وفات پیامبر "اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم" و ماجرای سقیفه، عباس و ابوسفیان، پیشنهاد خلافت داده که با امام "علیه السلام" بیعت کنند)

فلسفه ی سکوت

در شرائطی قرار دارم که اگر سخن بگویم، می گویند بر حکومت حریص است،  و اگر خاموش باشم، می گویند:

از مرگ ترسید!!هرگز! من و ترس از مرگ؟! چس از آن همه جنگ و حوادث ناگوار؟!

سوگند به خدا، انس و علاقه فرزند ابی طالب به مرگ در راه خدا، از علاقه ی طفل به پستان مادر بیشتر است!

این که سکوت برگزیدم، از علوم و حوادث پنهانی آگاهی دارم که اگر باز گویم مضطرب می گردید، چون لرزیدن ریسمان در چاه های عمیق!.

نهج البلاغه / خطبه ی 167   

  (سخنرانی امام علی (علیه السلام) در آغاز خلافت در سال 35 هجری، نوشتند که نخستین سخنرانی آن حضرت است)

ویژگی های قران

همانا خداوند بزرگ کتابی هدایتگر فرستاد، نیکی و بدی، خیر و شر را آشکارا در آن بیان فرمود. پس راه نیکی در پیش گیرید، که هدایت شوید، و از شر و بدی پرهیز کنید تا در راه راست قرار گیرید.

واجبات! واجبات! در انجام واجبات کوتاهی نکنید تا شما را به بهشت رساند، همانا خداوند چیز هایی را حرام کرده که ناشناخته نیست، و چیز هایی را حلال کرده که از عیب خالی است، و در این میان حرمت مسلمان را بر هر حرمتی برتری بخشید و حفظ حقوق مسلمانان را به وسیله ی اخلاص و توحید استوار کرد

نهج البلاغه / خطبه ی 199:

ره آورد نماز

مردم! (خواندن و اقامه ی) نماز را بر عهده گیرید، و آن را حفظ کنید، زیاد نماز بخوانید، و با نماز خود را به خدا نزدیک کنید. "نماز دستوری است که در وقت های خاص بر مومنان واجب گردیده است "

آیا به پاسخ دوزخیان گوش فرا نمیدهید، آن هنگام که از آن ها پرسیدند:

چه چیز شما را به دوزخ کشانده است؟گفتند:"ما از نماز گزاران نبودیم" همانا نماز، گناهان را چونان برگ های پاییزی فرو می ریزد، و غُل و زنجیر گناهان را از گردن ها می گشاید، پیامبر اسلام(اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم) نماز را به چشمه ی آب گرمی که بر درِ سرای مردی جریان داشته باشد، تشبیه کرد،اگر روزی پنج بار خود را در آن شست و شو دهد ، هرگز چرک و آلودگی در بدن او نماند.همانا کسانی از مومنان حق نماز را شناختند که زیور دنیا از نماز بازشان ندارد،و روشنایی چشمشان یعنی اموال و فرزندان  مانع نمازشان نشود.

خدای سبحان می فرماید:"مردانی هستند که تجارت و خرید و فروش، آنان را از یاد خدا، و برپاداشتن نماز، و پرداخت زکات باز نمی دارد"

رسول خدا(اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم) پس از بشارت به بهشت، خود را در نماز خواندن به زحمت می انداخت، زیرا خداوند به او فرمود:"خانواده ی خویش را به نماز فرمان ده و بر انجام آن شکیبا باش" پس پیامبر(اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم) پی در پی خانواده ی خود را به نماز فرمان می داد، و خود نیز در انجام نماز شکیبا بود.